Taliban's Illusion of Exceptions

 

---

The Taliban’s Illusion of Exception.

On August 16, the Taliban mark their so-called “victory day” in Afghanistan. They present themselves as an exception to Afghan history, claiming permanence where others failed. Yet the history of this land tells a different story — one in which rulers, no matter how powerful, are ultimately forced to flee.

Nearly two centuries ago, on August 3, 1839, Amir Dost Mohammad Khan abandoned Kabul and fled north toward Bukhara. His flight came after the British, fearing his growing ties with Russia, backed his rival Shah Shuja and marched him into Afghanistan with British forces. Kabul fell, and Dost Mohammad had no choice but to escape. His downfall was not only a matter of battlefield defeat but also the result of great-power politics and internal weakness — forces that have toppled Afghan rulers again and again. Shah Shuja himself did not escape this fate. On April 5, 1842, he was killed while trying to flee the country by supporters of Wazir Akbar Khan, the son of Dost Mohammad.

Since then, the pattern has repeated itself. Amanullah Khan fled into exile after his reforms sparked revolt. Najibullah, abandoned by the Soviets, was left to his fate in Kabul. Ashraf Ghani escaped by plane as the Taliban closed in on the capital. Each believed in their permanence, only to be forced into flight by political collapse and social pressure.

Today, the Taliban claim they have achieved what no ruler before them could. But history offers them no exemption. Just as Dost Mohammad, Shah Shuja, Amanullah, Najibullah, and Ghani all met their downfall, the Taliban too cannot escape the verdict of history. Their illusion of permanence will, like the others, collapse under the weight of isolation, repression, and resistance. And if flight is the measure of a ruler’s fate, then Mullah Hibatullah, hidden away in secrecy, is already in a state of flight — cut off from his people, fearful of facing the very nation he claims to rule.

توهم استثنای طالبان

در شانزدهم آگست، طالبان آنچه را «روز پیروزی» می‌نامند در افغانستان تجلیل می‌کنند. آنان خود را استثنای تاریخ این سرزمین معرفی می‌کنند و ادعا دارند که برخلاف دیگران، قدرت‌شان پایدار است. اما تاریخ افغانستان روایت دیگری دارد ــ روایتی که در آن هیچ حکومتی، هرقدر هم نیرومند، نتوانسته از فرار و سقوط در امان بماند.

نزدیک به دو قرن پیش، در سوم آگست ۱۸۳۹، امیر دوست‌محمد خان کابل را ترک کرد و به سوی بخارا گریخت. فرارش زمانی رخ داد که انگلیس‌ها، از نزدیکی او با روسیه نگران شده بودند، رقیبش شاه شجاع را حمایت و مجهز کردند و همراه با قوای انگلیس به افغانستان فرستادند. کابل سقوط کرد و امیر دوست‌محمد چاره‌ای جز فرار نداشت. شکست او تنها نتیجه‌ی جنگ نبود، بلکه حاصل فشار سیاست‌های قدرت‌های بزرگ و ضعف‌های داخلی بود ــ همان نیروهایی که بارها حکومت‌های افغانستان را سرنگون ساخته‌اند.

از آن زمان، این الگو بارها تکرار شده است. امان‌الله خان پس از شورش علیه اصلاحاتش به تبعید رفت. داکتر نجیب‌الله، پس از رها شدن از سوی شوروی، در کابل تنها ماند. اشرف غنی نیز هنگامی که طالبان به دروازه‌های کابل رسیدند، با هواپیما از کشور فرار کرد. همه آنان در پایداری حکومت‌شان باور داشتند، و همه سرانجام زیر فشار واقعیت‌های سیاسی و اجتماعی افغانستان از میان رفتند.

طالبان امروز مدعی‌اند که این چرخه را شکسته‌اند. اما چنین نیست. رهبر آنان، ملا هبت‌الله آخندزاده، هرگز در برابر مردم ظاهر نشده است. پنهان بودن او خود نوعی فرار است؛ نه فرار از مرزها، بلکه فرار به سوی اختفا. این فرار از پاسخ‌گویی است، از نظارت عمومی است و از درد و رنج مردم افغانستان است.

رهبری که نتواند در برابر ملت خود ظاهر شود، ادعای پیروزی واقعی را ندارد. تجلیل از «روز پیروزی» در حالی که افغانستان در فقر و انزوای سیاسی غرق است، تنها شکنندگی حکومت طالبان را آشکارتر می‌سازد.

روزهای طالبان شمارش‌شده است. شیوه‌ی حکومت‌داری آنان آینده‌ای ندارد و استثنایی بر چرخه‌ی طولانی تاریخ افغانستان نیست. آنان بهتر از دوست‌محمد خان یا امان‌الله خان نیستند. طالبان نیز باید آماده‌ی آن روزی باشند که در راه است.

---